Planowanie potrzeb materiałowych w firmie produkcyjnej

Współczesne firmy produkcyjne są coraz bardziej świadome tego, jak wielką rolę logistyka zaopatrzenia odgrywa w dzisiejszych czasach. Planowanie potrzeb materiałowych jest tak naprawdę początkiem łańcucha logistycznego, który decyduje o tym jak będą przebiegały jego kolejne etapy. 

W poniższym artykule zostały udzielone odpowiedzi na pytania takie jak:

• Co to jest planowanie potrzeb materiałowych i jakie są jego główne cele?
• Jak zaplanować potrzeby materiałowe w firmie, by zoptymalizować całą produkcję? 
• Kiedy i dlaczego firma produkcyjna powinna sięgnąć po rozwiązania MRP?

Planowanie potrzeb materiałowych to nic innego jak zbiór procesów, który umożliwia przygotowanie odpowiednich rezerw materiałowych. Wiedza na ten temat opiera się na informacji o stanach magazynowych, stanach zamówień w toku oraz planu produkcji. Proces ten ma na celu obliczyć dokładną ilość materiałów i terminy dostaw w taki sposób, by podołać zmieniającemu się popytowi na produkty.

Planowanie potrzeb materiałowych ma na celu zapewnienie takiej ilości surowców i materiałów, by możliwa była realizacja planowanej produkcji i dostawy do klienta. W czym jednak tkwi trudność? By móc tego dokonać trzeba pamiętać o zapewnieniu możliwie jak najniższego poziomu zapasów,  tworzeniu efektywnych harmonogramów dostaw oraz czynności montażowych. Taki plan zapewni przedsiębiorstwu produkcyjnemu zmniejszenie nakładów finansowych, a także pomoże określić dokładne ramy czasu trwania dostaw surowców i półsurowców. Co więcej, przyczyni się do szybszego reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu, a przede wszystkim pomoże przy lepszym kontrolowaniu realizacji poszczególnych etapów produkcji.

Aby planowanie potrzeb materiałowych funkcjonowało prawidłowo, podstawowym czynnikiem jest ustalenie ilości koniecznych surowców w określonych ramach czasowych, które stanowią przełożenie nadrzędnego planu produkcji na zamówienia elementów i podzespołów wchodzących w skład struktury danego produktu.

Wyróżnia się trzy filary, na których opiera się cały system planowania potrzeb materiałowych, są to: 

• główny harmonogram produkcji, 
• struktura produktów 
• zbiór zapasów. 

Połączenie ich w jedną, integralną całość z elementami takimi jak: lista materiałowa, planowanie wsteczne oraz rozbiór listy materiałowej umożliwia uzyskanie optymalnie funkcjonującego systemu planowania potrzeb.

Przedsiębiorstwa produkcyjne na co dzień borykają się z wieloma wyzwaniami, których rozwiązanie stanowi dla nich priorytetowe zadanie. Czego konkretnie dotyczą? Na jakie dokładnie problemy odpowiada planowanie potrzeb materiałowych? 

Pomocy w  tym zakresie powinny potrzebować firmy produkcyjne, w których istotnym elementem kosztowym procesu produkcyjnego są koszty zaopatrzenia i magazynowania. Jak już zostało to wcześniej wspomniane, efektywnie działający system pomaga w zmniejszenia wydatków na nadwyżki w zaopatrzeniu surowców. Przyczynia się to do planowania produkcji w taki sposób, by  została wykorzystana maksymalna ilość towarów.

O systemie planowania potrzeb materiałowych powinny pomyśleć również firmy, które dostrzegają potrzebę doskonalenia procesów w obszarze zarządzania zapasami i które widzą potencjalne korzyści z udoskonalenia działań w tym obszarze. Rozwiązania wspierające planowanie potrzeb materiałowych, nie tylko przyczynią się do rozwiązania tego problemu, ale także nakierują organizację na właściwy tor w przyszłości.

Innymi, równie ważnymi wyzwaniami, którym musi stawić czoła branża produkcyjna, są:

• dostrzeganie  problemów w obszarach związanych z procesami zarządzania materiałami,
• chęć poszukiwania narzędzi wspomagających procesy zarządzania w obszarze gospodarki materiałowej,
• niewykorzystywanie w pełni możliwości obecnych systemów informatycznych lub nie wiedza na temat wykorzystywania posiadanych informacji do udoskonalenia procesów magazynowych.

Systemy ERP zajmują się planowaniem zasobów przedsiębiorstwa, a jednym z ich  modułów jest planowanie potrzeb materiałowych w firmie produkcyjnej, czyli rozwiązanie MRP (ang. Material Requirements Planning)

Głównym zadaniem systemu MRP jest kontrola procesu produkcji firmy. Rozwiązanie analizuje i przetwarza wprowadzone informacje na temat zamówień i wielkości sprzedaży. Bazując na tych informacjach, moduł MRP planuje dostawy niezbędnych informacji oraz produkcję poszczególnych elementów koniecznych do otrzymania gotowego produktu.

Przy analizie system planowania potrzeb materiałowych pobiera informacje z trzech źródeł, którymi są:

• harmonogram produkcji, który zawiera kwoty oraz stan dostępności surowców,
• BOM (ang. Bill of Materials), czyli wykaz materiałów koniecznych do wyprodukowania dobra,
• stan zapasów magazynowych.

Na ich podstawie, system generuje wynik w postaci planu produkcji dla poszczególnych elementów oraz zamówień, które w procesie produkcji wykorzystuje osoba odpowiedzialna za halę produkcyjną.

Planowanie potrzeb materiałowych to wyzwanie dla wielu firm produkcyjnych. Rozwiązania klasy ERP i MRP wspierają zarządzanie tym obszarem i pozwalają usprawnić procesy, zachodzące w jego ramach. Decyzję o tym, jaki system planowania potrzeb materiałowych sprawdzi się w konkretnym przedsiębiorstwie, zależy od zaawansowania wyzwań, z którymi firma mierzy się w tym obszarze.