Czym jest estoński CIT?

W obliczu wciąż zmieniającego się prawa polscy przedsiębiorcy muszą stale trzymać rękę na pulsie. Modyfikacje do obowiązujących przepisów, wprowadzanie nowych reguł i wyjątków… Osoby zajmujące się księgowością na bieżąco szkolą się z aktualności wdrażanych przez rząd, aby rozliczanie zawsze było poprawne z ustawami i innymi przepisami. W ubiegłym roku Ministerstwo Finansów wskazało, że w okresie od stycznia do sierpnia, aż 7 tysięcy spółek wybrało alternatywną zasadę opodatkowania, jaką jest estoński CIT. W artykule przyjrzę się dokładniej, czym jest ta forma, kto może z niej skorzystać i jakie korzyści przynosi firmie rozliczającej się w ten sposób.

Estoński CIT to ryczałt od dochodów spółek kapitałowych. Ten nowoczesny system podatkowy z założenia ma na celu promowanie inwestycji oraz minimalizowanie formalności, które obowiązują podczas rozliczania podatków. Do momentu wypłaty zysku na rzecz wspólników, podatek dochodowy od działalności nie występuje. Należy jednak pamiętać, że wypłata zysków nie ogranicza się do formalnej wypłaty dywidendy, ale i do innych sytuacji, które mają ten sam skutek. Może to być na przykład bezzwrotna pożyczka dla wspólnika, udzielona przez spółkę. 

Stawki estońskiego podatku wynoszą 10% dla wspólników, którzy mają status małego podatnika, a 20% dla pozostałych. 

Polscy przedsiębiorcy, starając się zapewnić organizacji płynność finansową w ciężkich czasach kryzysu, szukają różnych sposobów na zaoszczędzenie pieniędzy. Istnieje wiele różnych programów pomocowych oraz dotacji. Warto jednak zastanowić się także nad najkorzystniejszą formą rozliczania podatku. Estoński CIT to dobry wybór zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych spółek, które istnieją na rynku od wielu lat.

Historia ryczałtu od dochodów spółek zaczęła się w latach 90. Władze Estonii, po konsultacjach ze specjalistami finansowymi z USA, wprowadziły w 2000 roku nową formę opodatkowania. Podatek od dystrybucji zysków, zamiast klasycznego podatku dochodowego. Przyczynił się on do dynamicznego rozwoju gospodarczego państwa. Stąd też wzięła się potoczna nazwa ryczałtu, czyli estoński CIT.

Przejście na estoński CIT nie jest obowiązkowe. Aby tego dokonać, należy złożyć zawiadomienie do Urzędu Skarbowego do końca 1. miesiąca roku podatkowego lub w trakcie roku podatkowego. Jeśli jednak zdecydujesz się na tę drugą opcję, musisz najpierw rozliczyć klasyczny CIT, zamknąć księgi oraz zrobić sprawozdanie finansowe za poprzedni okres. Tylko wtedy prawidłowo ustalisz podstawę opodatkowania za okres, w którym stosujesz estoński CIT. Przechodząc na ten model, nie musisz obawiać się opodatkowania różnic pomiędzy rozliczeniem rachunkowym oraz rozliczeniem podatkowym – nie zapłacisz go. 

Jeśli chcesz wyjść z systemu estońskiego, nie musisz płacić podatku od całości zysku, który wygenerujesz w okresie, w którym korzystasz z tego modelu. Zapłacisz dopiero przy dystrybucji zysku. Wysokość takiego podatku określona jest przez zastosowanie stawki obowiązującej w okresie rozliczania się sposobem estońskim.

W 2023 roku zmodyfikowano reguły dotyczące zasady opodatkowania, jaką jest estoński CIT. 

Najważniejszą zmianą jest likwidacja kryterium przychodowego. Od tej pory limit przychodów w tej metodzie nie istnieje, a więc skorzystają na tym wszystkie firmy, niezależnie od ich wielkości. 

Wcześniej estoński CIT dotyczył jedynie spółek z o.o. i spółek akcyjnych. Obecnie spółki akcyjne, komandytowe oraz komandytowo-akcyjne również mogą wybrać tę metodę. Jednak to nie koniec warunków. Aby przejść na ryczałt od dochodów, wspólnikami powinny być osoby fizyczne, a firma musi zatrudniać minimalnie 3 osoby. Jeśli jesteś początkującym przedsiębiorcą, to masz aż 4 lata na to, aby dojść do takiego progu zatrudnienia.

Zanim zdecydujesz się przejść na estoński CIT, warto zastanowić się nad korzyściami i możliwościami, które oferuje.

Estoński CIT upraszcza dokumentację i rozliczanie – dokonuje się ich zgodnie z zasadami, które występują w przepisach o rachunkowości.

W sposobie estońskim nie ma rachunkowości podatkowej, wyliczania kosztów podatkowych, ani amortyzacji. Mniejsza liczba obowiązków związanych z rozliczaniem sprawia, że oszczędzasz sporo czasu.

Spółka płaci estoński CIT tylko w momencie wypłaty dywidendy, a więc decyduje o tym, kiedy wypłacić zysk udziałowcom. W tym modelu zaliczki na podatek nie występują, a firma samodzielnie określa wysokość podatku i czas jego zapłaty. To przyczynia się do lepszej płynności finansowej i większej ilości środków finansowych, które można przeznaczyć m.in. na bieżący rozwój działalności. 

Ponadto oszczędność pieniędzy przy wyborze tego sposobu opodatkowania wynika także z łącznej kwoty PIT i CIT – mając status małego podatnika, płacisz 20%, a nie 26,29%. Więksi podatnicy płacą łącznie 25%, zamiast 34,39%.

Estoński CIT nie przewiduje miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy, a występuje on dopiero w momencie wypłaty zysków, masz pełną kontrolę nad terminem jego zapłaty. Nie musisz więc obawiać się, że zapomnisz o ważnym terminie, do którego powinien zostać rozliczony. Co więcej, możesz rozpocząć korzystanie z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych w trakcie roku podatkowego – nie musisz czekać na kolejny.

Przejście na estoński CIT może być dla Twojej firmy dobrym rozwiązaniem, aby rozliczać się w prosty sposób, przejąć kontrolę nad terminami i finansami, a także oszczędzić sporo czasu. Jednak wybór pomiędzy tym modelem a pozostaniem przy obecnie funkcjonującym w Twojej organizacji, może być trudny. Dlatego warto dokładnie rozważyć obie opcje i zastanowić się nad tym, która z nich lepiej odpowiada potrzebom i sytuacji finansowej Twojego przedsiębiorstwa. W takich momentach dobrą praktyką jest skonsultowanie się z ekspertem podatkowym, aby uzyskać indywidualną i poprawną poradę.