Planowanie produkcji – rodzaje i metody planowania produkcji w organizacji

Planowanie produkcji polega na ustaleniu, ile i jakie dobra powinny zostać wytworzone w określonym czasie, aby osiągnąć wyznaczony wcześniej cel. To podstawowy i obowiązkowy element funkcjonowania każdej firmy z branży produkcji. Nawet jeśli przedsiębiorstwo skupia się na tworzeniu bardzo spersonalizowanych produktów na podstawie zamówień od klientów, warto podchodzić do planowania w sposób elastyczny. Tak, aby w łatwy sposób można było dostosować je do zapotrzebowania. W poniższym artykule dowiesz się, dlaczego warto położyć nacisk na tym obszarze organizacji, oraz jakie są metody planowania produkcji.

Planowanie produkcji przynosi firmie wiele korzyści. Dzięki niemu skuteczniej wykorzystasz zapasy materiałów, a nie będą one zalegać w magazynie. Posiadając system ERP integrujący planowanie produkcji z planowaniem zapasów, zapewnisz swojej organizacji ciągłość łańcucha dostaw – zamówienie na kolejne surowce będzie generowane automatycznie w odpowiednio wczesnym momencie. W ten sposób nie staniesz nagle w sytuacji, w której zapasy się skończyły, a produkcja musi zostać wstrzymana do czasu, gdy otrzymasz brakujące składniki. Proces wytwórczy przebiega bez opóźnień. Gotowe zamówienia trafiają do klientów na czas. Wszystkie te rzeczy przekładają się na bardzo ważny aspekt: finanse. Ustalony z góry harmonogram pomaga zaoszczędzić wiele pieniędzy i zwiększyć zyski firmy. Brak spóźnień w realizacji zleceń to z kolei zadowoleni klienci, którzy chętniej wracają i zamawiają ponownie.

Istnieją różne metody planowania produkcji. Można podzielić je ze względu na zakres planowania oraz ze względu na czas i hierarchię w procesie planowania.

Pierwsza grupa obejmuje: 

• Plan międzywydziałowy – odnosi się do rozdzielania wytwórstwa pomiędzy poszczególne wydziały lub zakłady firmy według struktury produkowanego asortymentu. Analizuje się m.in. przepustowość towaru. Taki system planowania opiera się na różnych modelach sterowania. Są one podzielone m.in. według zapasów, stanu magazynowego, rytmu produkcji, czy też cyklu produkcyjnego. 
• Plan wewnątrzwydziałowy – dotyczy przepływu produkcji wewnątrz danego wydziału. Jest on oparty o plany kwartalne lub miesięczne. W tym rodzaju wyznacza się zadania dla każdej komórki produkcyjnej i dla poszczególnych stanowisk roboczych. Przepływ produkcji powinien być monitorowany, aby na bieżąco wychwycić ewentualne odstępstwa i zniwelować lub zlikwidować ich negatywne skutki. 
• Plan ogólnozakładowy – inaczej nazywany techniczno-ekonomicznym lub bieżącym, zakłada ustalenie asortymentu, rozmiaru produkcji, a także terminów, w których dobra powinny zostać wytworzone. 

Druga grupa z kolei wyszczególnia: 

• Plan operacyjny – to rodzaj planowania, który można podzielić na jednorazowe oraz ciągłe. Pierwszy z nich dotyczy krótkich okresów, np. miesiąca. Odnosi się zazwyczaj do jednorazowych projektów produkcyjnych, które nie będą się powtarzać w przyszłości. Określa powtarzalne zadania oraz cele, które należy osiągnąć, aby zrealizować plan produkcji. Ten drugi dotyczy regularnych, trwale obowiązujących działań. Mogą nimi być np. regulaminy, polityki czy inne zbiory zasad. 

• Plan strategiczny – ten rodzaj ma na celu osiągnięcie głównych celów biznesowych. Zazwyczaj jest długoterminowy, bardziej ogólny i uwzględnia wiele czynników. Są nimi m.in. prognozy ekonomiczne, analizy biznesowe, badania marketingowe, czy zapotrzebowanie na produkty. Plan strategiczny produkcji może obejmować również scenariusze na wypadek nagłych zmian lub wystąpienia problemów. 
• Plan taktyczny – to szczegółowa forma podporządkowana planowi strategicznemu. Mówi o tym, jakie czynności należy podjąć, aby go wykonać. Może obejmować przygotowanie produkcji – np. plan zapotrzebowania na materiały, czy utrzymanie maszyn, ale także marketing, badania i rozwój produktu lub jego dystrybucję. 

Planowanie produkcji należy oprzeć o kilka bardzo ważnych parametrów. Najważniejszymi są: specyfika produktów, które będą wytwarzane i terminy rozpoczęcia oraz zakończenia produkcji dla każdego wyrobu. Równie ważne jest chronologiczne rozpisanie czynności wchodzących w skład procesu wytwórczego oraz określenie, ile będzie trwała każda z nich. Bez tych elementów, plan nie może zostać określony, a jego cele wykonane.

Planowanie produkcji jest skomplikowane, ale dzięki wykorzystaniu technologii można je ułatwić i przyspieszyć. Odpowiednie oprogramowanie pomoże zoptymalizować proces wytwórczy i przyczynić się do codziennego wsparcia hali produkcyjnej. Takim rozwiązaniem jest system ERP z modułem zarządzania produkcją. Umożliwia zaplanowanie procesu wytwórczego w oparciu o m.in. plany sprzedaży, uwzględniając dodatkowo nadwyżki lub niedobory surowców. Program przejmuje 100% kontroli nad produkcją na każdym jej etapie, minimalizując powstawanie błędów i pozwalając na ewentualne modyfikacje planu w trakcie jego realizacji. Dzięki takiemu rozwiązaniu termin wykonania zlecenia zostaje skrócony, firma zwiększa swoje moce produkcyjne bez zatrudniania dodatkowych pracowników ani kupowania nowych maszyn, a cały proces jest zarządzany w sposób efektywny. Warto rozważyć wdrożenie systemu ERP, aby proces planowania był jeszcze dokładniejszy i mniej zawiły.