Lean management – co to jest i do czego służy? Jaka jest rola Lean w kontekście ERP?

Aktualizacja artykułu – styczeń 2025

Lean management to filozofia zarządzania, która zyskuje na popularności w wielu branżach, także w dziedzinie wdrożeń systemów ERP. Optymalizacja procesów, eliminacja marnotrawstwa i koncentracja na dostarczaniu wartości dla klienta to kluczowe zasady, ale i korzyści płynące z wykorzystania tej metodyki. Jak jednak zastosować Lean management w firmie, która korzysta z ERP lub WMS, aby maksymalnie zwiększyć efektywność operacyjną? Czy połączenie tej koncepcji z nowoczesnymi rozwiązaniami IT może stać się kluczem do zyskania przewagi konkurencyjnej? Czytaj dalej i dowiedz się, jak wdrożenie tej metodyki może zrewolucjonizować działalność przedsiębiorstwa, niezależnie od branży, w której działa.

Lean management, znany też, jako Lean, to filozofia zarządzania, stworzona i rozwinięta na bazie zasad i narzędzi Systemu Produkcyjnego Toyoty (ang. Toyota Production System). Koncentruje się na maksymalnej optymalizacji procesów, przy jednoczesnej eliminacji marnotrawstwa oraz dostarczaniu największej wartości dla klienta. Jednak wpisując w wyszukiwarkę pytanie: lean managment co to oznacza, dowiesz się też, że tak naprawdę jest to podejście zakładające ciągłe doskonalenie wszystkich aspektów funkcjonowania organizacji, z naciskiem na efektywność i skuteczność procesów.

Zasady Lean management opierają się na identyfikacji i eliminacji wszelkich działań, które nie przynoszą wartości, a jednocześnie wymagają angażowania zasobów. Choć wywodzi się z produkcji, tak naprawdę jego przykłady można znaleźć nie tylko w tej branży, ale również w sektorze usług, czy handlu, gdzie wdrożenie tej metodyki prowadzi do znaczących oszczędności czasu i kosztów, przy jednoczesnym zwiększeniu satysfakcji klientów.

Filozofia zarządzania omawiana w tym artykule koncentruje się na maksymalizacji wartości dostarczanej klientom przy jednoczesnym minimalizowaniu jakiegokolwiek marnotrawstwa. Tym samym, w jej fundamentach leży zasada ciągłego doskonalenia procesów (kaizen) oraz eliminacji wszelkich form generowania strat.

Kolejną istotną zasadą jest szacunek dla ludzi, co oznacza angażowanie pracowników na wszystkich poziomach organizacji w procesy poprawy i optymalizacji.

Lean management zakłada także tworzenie wartości na podstawie rzeczywistych potrzeb klientów, co pozwala na bardziej efektywne zarządzanie zasobami.

Optymalizacja przepływu pracy i wprowadzenie transparentnych, mierzalnych procesów to kolejne elementy wspierające efektywność działania organizacji. Dzięki tym zasadom możliwe jest osiągnięcie większej elastyczności i lepszej jakości dostarczanych produktów lub usług.

Jako koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem lean management wykorzystuje różne narzędzia i metodologie. Pomagają one usprawniać procesy i osiągać zakładane cele. Oto kilka z najważniejszych narzędzi lean management:

Six Sigma to metodologia opracowana przez Motorolę, skoncentrowana na ciągłym doskonaleniu jakości poprzez wykorzystanie statystycznej analizy procesów. Jej celem jest osiągnięcie niezwykle wysokiego poziomu precyzji, gdzie liczba błędów lub wad w procesie produkcji wynosi zaledwie kilka na milion jednostek. Powstała nawet hybryda „Lean Six Sigma”, która łączy kluczowe zalety obu metod, pozwalając firmom osiągać jeszcze lepsze wyniki. [1]

Metoda 5S to narzędzie opracowane jako część Systemu Produkcyjnego Toyoty, które jest fundamentem lean management. Metoda ta wspiera organizację miejsca pracy, pozwalając wprowadzić porządek, zwiększyć efektywność i samodyscyplinę. Fundamentem tej metody jest pięć kluczowych zasad:

1. Seiri (sortowanie) – usuwanie zbędnych przedmiotów, aby w miejscu pracy znajdowało się tylko to, co naprawdę potrzebne.
2. Seiton (systematyka) – logiczne rozmieszczenie przedmiotów, by były łatwo dostępne i zawsze znajdowały się na swoim miejscu.
3. Seiso (sprzątanie) – regularne utrzymanie czystości w miejscu pracy, co przekłada się na lepsze warunki i bezpieczeństwo.
4. Seiketsu (standaryzacja) – stworzenie jasnych standardów organizacji i dbałości o porządek, które są jednakowe dla wszystkich.
5. Shitsuke (samodyscyplina) – budowanie nawyków, które wspierają konsekwentne stosowanie zasad 5S w codziennej pracy.

Kaizen (jap. [改善] – zmiana na lepsze) to podejście, które polega na codziennym usprawnianiu pracy i procesów w firmie. W tej filozofii każdy pracownik, niezależnie od stanowiska, przyczynia się do wprowadzania zmian na lepsze. W praktyce oznacza to każde działanie, które zwiększa bezpieczeństwo, efektywność i jakość w firmie. Kaizen opiera się na zasadzie, że zawsze można coś poprawić, a drobne zmiany prowadzą do dużych efektów w dłuższej perspektywie.

System ERP i wykorzystanie Lean management w przedsiębiorstwie mogą się wzajemnie uzupełniać. Metodologia skupiająca się na eliminacji marnotrawstwa i usprawnianiu procesów, znajdzie swoje miejsce w rozwiązaniu, które wspiera zarządzanie zasobami, operacjami i informacjami w firmie. Eliminacja strat i błędów to istotna korzyść, której można spodziewać się, decydując się na wdrożenie ERP, a wykorzystanie Lean w działaniu i planowaniu jedynie pomoże osiągnąć ten cel i jeszcze lepiej wykorzystać możliwości oprogramowania.

Wdrażając zasady Lean management, przedsiębiorstwo dąży do optymalizacji procesów, a system ERP może stać się tu kluczowym wsparciem, dostarczając precyzyjnych danych i umożliwiając automatyzację powtarzalnych czynności. Dzięki temu organizacja będzie lepiej monitorować wydajność swoich działań i szybko reagować na nieefektywności, co jest zgodne z filozofią Lean. Systemy informatyczne dla firm ułatwiają także standaryzację procesów, co jest istotne dla utrzymania ciągłego doskonalenia. W ten sposób, wykorzystanie rozwiązania tej klasy staje się kluczowym elementem skutecznego wdrażania Lean management w organizacji.

Wykorzystanie Lean management w przedsiębiorstwie korzystającym z systemu WMS może jeszcze lepiej wspierać zarządzanie magazynem. Oprogramowanie pomaga zarządzać operacjami, takimi jak przyjęcia, składowanie, kompletacja i wysyłka towarów. W tym samym czasie korzystając z zasad Lean obejmujących nieustanne doskonalenie procesów i eliminację marnotrawstwa, Twoja firma może osiągać lepsze i szybsze rezultaty.

Dzięki WMS możliwe jest skuteczniejsze zarządzanie przepływem materiałów i optymalizacja przestrzeni magazynowej. Ponadto oprogramowanie dostarczając precyzyjne raporty i analizy, pomaga diagnozować wąskie gardła i wspiera strategię eliminacji marnotrawstwa, co jest zgodne z jedną głównych zasad Lean.

W ten sposób, system WMS staje się istotnym elementem wspierającym wdrażanie Lean management w obszarze logistyki i zarządzania magazynem.

Wdrożenie lean management zmienia sposób działania firmy – to podejście, które wspiera codzienne usprawnienia i pomaga organizacjom działać efektywniej każdego dnia.

Dzięki lean firma eliminuje zbędne przestoje i usprawnia procesy. Lean management pozwala wyeliminować przestoje i usprawnić przepływ pracy, co skutkuje szybszym reagowaniem na potrzeby klientów i zmieniające się warunki rynkowe.

Lean pomaga znaleźć i usunąć marnotrawstwo – od nadprodukcji po błędy w produktach. To oznacza mniejsze koszty i lepsze wykorzystanie zasobów.

Skupienie na dostarczaniu wartości dla klientów sprawia, że produkty i usługi są dostarczane szybciej lub przy niższych kosztach, co buduje lojalność klientów i wzmacnia wizerunek marki.

Dzięki koncentracji na procesach generujących wartość i eliminacji zbędnych działań firma może dostarczać produkty i usługi o wyższej jakości, co przekłada się na większe zaufanie klientów i mniej reklamacji.

Lean management wspiera rozwój pozytywnej kultury pracy, gdzie pracownicy są zaangażowani, zmotywowani i mają realny wpływ na procesy w firmie. Współpraca i zbiorowe rozwiązywanie problemów budują silniejsze zespoły i większe zaangażowanie w cele organizacji.

Aby wprowadzić swoją firmę na drogę Lean, warto najpierw zapoznać się z podstawowymi zasadami tej metody, które przedstawiłam powyżej. Spróbuj rozłożyć je na czynniki pierwsze, zweryfikować, w których obszarach i w jaki sposób możesz zacząć je implementować. Kluczowym krokiem jest zaangażowanie całego zespołu w identyfikację miejsc, które wymagają usprawnień. Następnie, stopniowo wdrażaj zasady Lean management, koncentrując się na małych, ale istotnych zmianach, które przyniosą duże efekty. Regularne monitorowanie postępów i dostosowywanie działań pozwoli na skuteczne wdrażanie tej filozofii w całej organizacji.

Lean management najczęściej wdrażany jest w przedsiębiorstwach produkcyjnych, szczególnie z branży motoryzacyjnej, która jako pierwsza wprowadziła tę koncepcję w Polsce. W gronie prekursorów decydujących się na transformację lean są zarówno przedsiębiorstwa produkujące samochody, takie jak GM (Opel) i SCANIA, jak i dostawcy części.

Po branży produkcyjnej i motoryzacyjnej lean management zaczęły wdrażać firmy z innych gałęzi przemysłu, takie jak branża AGD (np. Whirlpool, Electrolux), elektroniczna i elektryczna, a także spożywcza (np. Mars, Danone) i FMCG (np. Gillette, Philip Morris). W ostatnich latach znaczny wzrost zainteresowania lean management odnotowano również w branży meblarskiej, częściowo dzięki inicjatywom firmy IKEA, która popularyzuje tę filozofię wśród swoich dostawców. Od co najmniej dekady rośnie też zainteresowanie tym podejściem w przemyśle ciężkim, branży opakowań i branży budowlanej.

Obecnie trudno znaleźć sektor przemysłowy, w którym lean management nie byłby stosowany. Dodatkowo coraz częściej wdrażają go także polskie firmy prywatne, co świadczy o rosnącej świadomości znaczenia optymalizacji procesów wśród krajowych przedsiębiorców. [2]

Lean management to nie tylko zestaw narzędzi i zasad, ale przede wszystkim filozofia, która wymaga zmiany sposobu myślenia o organizacji. To głęboka transformacja kultury organizacyjnej, która angażuje wszystkie poziomy firmy. [3] Warto przy tej okazji wspomnieć, że kluczowym elementem sukcesu lean management jest chęć zmiany i gotowość do ciągłego doskonalenia, zarówno w działaniach, jak i postrzeganiu zasobów organizacji i możliwości. Połączenie filozofii lean management z narzędziami, takimi jak systemy ERP czy WMS, pozwala przedsiębiorstwom nie tylko usprawniać procesy, ale także budować trwałą przewagę konkurencyjną opartą na elastyczności, jakości i zaangażowaniu zespołu.

Dowiedz się, jak lean management z systemem ERP lub WMS może zmienić Twoją firmę. Umów się na rozmowę z naszym ekspertem.

Lean manufacturing, znane również jako lean production, to filozofia zarządzania produkcją skupiająca się na minimalizowaniu marnotrawstwa (np. nadprodukcji, nadmiaru zapasów) przy jednoczesnym maksymalizowaniu wartości dla klienta. W języku polskim często tłumaczy się ją jako 'szczupła produkcja’, choć koncepcja ta wykracza poza samą optymalizację procesów – obejmuje również kulturę organizacyjną i ciągłe doskonalenie (kaizen). Metodologia ta, będąca częścią Toyota Production System, definiuje marnotrawstwo jako wszystko, co nie dodaje wartości z perspektywy klienta i za co klient nie jest skłonny zapłacić. [4] [5]

Celem lean management jest maksymalizacja wartości z punktu widzenia klienta przy jednoczesnej minimalizacji marnotrawstwa. Osiąga się to poprzez ciągłe doskonalenie procesów, eliminację działań nieprzynoszących wartości oraz optymalizację wszystkich aspektów funkcjonowania organizacji.

Mapowanie strumienia wartości (ang. Value Stream Mapping, VSM) to jedno z kluczowych narzędzi lean management, które pozwala wizualizować i analizować procesy związane z przepływem materiałów i informacji w przedsiębiorstwie. Jego głównym celem jest zidentyfikowanie obszarów, które nie dodają wartości z perspektywy klienta, a następnie ich eliminacja. Dzięki temu możliwe jest usprawnienie procesów, co przekłada się na większą efektywność działania. Mapowanie strumienia wartości pozwala organizacjom lepiej zrozumieć swoje operacje, wykryć wąskie gardła oraz opracować strategie optymalizacyjne, które pomagają skrócić czas realizacji, obniżyć koszty i poprawić jakość produktów lub usług.

Źródła:

[1] Por. https://leancenter.pl/bazawiedzy/lean-i-six-sigma-roznice, dostęp: 27.01.2025.

[2] Zob. https://lean.org.pl/minione-10-lat-ruchu-lean-w-polsce-wnioski-i-perspektywy/, dostęp: 27.01.2025.

[3] Zob. https://automatykaprzemyslowa.pl/wyroznione/10-zasad-skutecznego-wdrozenia-lean-management/, dostęp: 27.01.2025.

[4] Zob. https://www.techtarget.com/searcherp/definition/lean-production, dostęp: 27.01.2025.

[5] Zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lean_manufacturing, dostęp: 27.01.2025.